Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
Orhun Alfabesi

Orhun Alfabesi

Orhun alfabesi Aynı zamanda Göktürk alfabesi veya Köktürk alfabesi olarak da bilinen Türkçenin metinler ile izleyebildiğimiz tarihi boyunca kullandığı ilk düzenli ve resmi yazı sistemine denir. Orhun alfabesi eski İskandinav yazıtlarında kullanılmış runik, karekterlerine benzediği için Rus ve Avrupa Türkoloji literatüründe, birçok isimle anılmıştır. Bu isimlerin başında Yenisey Run harfleri, Sibirya Run harfleri, Türk Run yazısı veya Runik alfabe olarak adlandırılmıştır. Orhun alfabesi, Göktürk yazıtlarında kullanıldığından dolayı, Göktürk alfabesi olarak da anılmaktadır. M. Ö. 200 ve M. Ö. 150 yıllarında kullanılmaya başlanmış olan Orhun alfabesi otuz altı harf ile şekillenmiştir. Türk dilinin bu Orhun alfabesi onuncu yüzyıla kadar kullanılmıştır.

Orhun alfabesi tarihçesi


Yenisey yazıtlarında yüzün üzerinde olan damga yani harf sayısı, Orhun yazıtlarında toplamda otuz sekizharfe düşmüştür. Bu damgaların kaya resimlerinde zaman içerisinde harflere dönüştüğü düşünülmüştür. Bu damgaların yani harflerin dokuzuncu yüzyıla kadar kullanılması devam etmiştir. Orhun alfabelerinden geriye kalan en iy görsel kanıt Göktürk yazıtlarıdır. Yalnız bu yazıtların araştırılıp çözümlenmesi on dokuzuncu yüzyıla kadar yapılamamıştır.

Orhun alfabesi, en eski örneği Kazakistan'da Sakalara ait olduğu kanaati oluşan Esik Kurgan'ında bulanan M. Ö. Dördüncü yüzyıla ait gümüş tabaktır. Göktürk, Kırgızlar ve Uygurlar tarafından kullanılan Orhun alfabesi, bazı Türk boyları tarafından Avrupa'ya kadar taşınmıştır. Orhun alfabesi ile yazılmış birçok metin bulunmaktadır. Bunları,Wolfgang Scharlipp, Talat Tekin, Marcel Erdal tarafından ayrıntılı olarak araştırılmıştır. Orhun alfabesinde, toplamda otuz sekiz harf vardır. Bunlardan dördü ünlü geriye kalan otuz dört tanesi de ünsüz işaretlerdir. Doğal olarak Türkçe alfabesinde bu kadar ünsüz harf bulunmaz. Bu durumun sebebi Orhun alfabesinde birçok ünsüz harfin iki işaret ile gösterilmesinden kaynaklanmaktadır.

Orhun alfabesi ile yazılan metinlerde harfler ayrı ayrı yazılır. Türkçedeki gibi birleştirilerek yazılmaz. Alfabe ile yazılan sözcükler aralarına üst üste iki nokta koymak suretiyle birbirinden ayrı yazılır. Bunun dışında Orhun alfabesi yazımında başka bir noktalama işareti yoktur. Orhun alfabesi ile yazılan yazılar genellikle sağdan, sola tıpkı Arapça ve Farsçadaki gibi yazılmıştır. Tam tersi soldan sağa doğru yazıldığında ise harflerde tamamen ters yazılmıştır. Orhun alfabesinde, seslerin çoğu yazılmadan yapılmıştır. Sesli harfler ilk hecelerde yazılarak sonrasından gelen sesliler de aynı ise diğerleri yazılmazmış. Son harf de sesli bitiyor ise o harf de yazılır. Orhun alfabesindeki sessiz harf yazımı da çok sağlamdır. Harf fazlalığına karşın önemli bir karışıklık durumu gözlemlenmez. Ancak ince ve kalın sessizlerin bazı yerlerde birbirinin yerine kullanıldığı görülmüştür. Buda Orhun alfabesinin birçok alfabeden ne kadar farklı yapıda olduğunun en belirgin göstergelerinden bir tanesidir.
Son Güncelleme : 19.01.2024 19:14:39
Orhun Alfabesi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
Orhun Alfabesi Yorumları
şifre

2 Yorum Yapılmış "Orhun Alfabesi"
Yukarıdaki resimde bulunan tamgaların latince karşılıkları yanlış. Mesela c harfi olarak gösterilen tamga aslında iç harfidir ve ç sesini verir. Eski Türkçede c sesi yoktur.v olarak yazdığınız bugünkü M harfine benzeyen şekil alt tamgasıdır. Eski Türkçede v sesi yoktur. Yine j olarak verdiğiniz ortasında nokta işareti bulunan yuvarlak şekilli tamga da ant harfidir. Eski Türkçede j sesi yoktur. Dahası f, ğ, h, ı, n, o, ö, u, ü de yanlış tamgalar.
Ender . 25.07.2017
CEVAP YAZ
BU SİTE ÇOK GÜZEL
Bjk . 13.01.2020 12:24:20
CEVAP YAZ
Türk Alfabesi
Türk Alfabesi
Türk alfabesi, 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı kanunla kabul edilmiştir. Alfabede Latin harfleri temel alınmıştır. Kabul edilen kanuna göre, alfabede 29 harf bulunmaktadır. Alfabe büyük ve küçük harfler sırayla yazılmaktadır. Ünlü harflerden 'a, ı...
Alfabe Sırası
Alfabe Sırası
Alfabe sırası, Dış ve iç çevremizde doğru iletişim kurmak için diksiyonumuza dikkat etmemiz gerekir. Yanlış telaffuz bizim kendimizi ifade edemememize neden olur ve yanlış anlaşılmalarla sık sık karşılaşırız. Alfabe sırası seslerin yan yana gelmesiyl...
Arap Alfabesi
Arap Alfabesi
Arap alfabesi, Latin alfabesinin dışında dünyada yazı dili olarak benimsenmiş ve kullanılmış olan yazı sistemidir. İslam dinini benimsemiş olan ülkelerde kullanılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu da bu alfabeyi kullanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti ise 192...
Çin Alfabesi
Çin Alfabesi
Çin Alfabesi, dünya üzerinde konuşulan ve yazılan bir dil olmaktadır. Bu alfabenin tarihi oldukça eskiye dayanmaktadır. Yapılan araştırmalara göre 3500 yıllık bir geçmişi olmaktadır. Yapılan araştırmalarda, M. Ö. 12. Yüzyıla kadar dayanmaktadır. Yapı...
Hintçe Alfabe
Hintçe Alfabe
Hintçe Alfabe, Hintçe bir Hint dilidir. Hindistan'ın yerli halkı antik ve kutsal olan dillerini farklı alfabeler aracılığı ile yazıya dökmüşlerdir. Çok eski devirlerde, insanların anlaşması konuşmayla ve işaretlerle oluyordu. Daha sonraları, bazı şey...
Alfabe Çeşitleri
Alfabe Çeşitleri
Alfabe Çeşitleri; Alfabe kelimesi Fransız kökenli bir kelimedir. Alfabe eski çağlardan günümüze dek ağız ve dil yolu ile bazı seslerin çıkarılmasını sağlayan ve yazıya dökülen karşılıktır.Yunan Alfabesi: Yunan alfabesi Sami alfabesinden yararlanılara...
Latin Alfabesi
Latin Alfabesi
Latin alfabesinin temelini Latin harfleri oluşturmaktadır. Bu alfabeye Roma alfabesi de denilmektedir. Orijinal Latin alfabesinde 23 harf bulunmaktadır ve dünyada en fazla kullanılan alfabe seçeneğidir. Latin alfabesini kullanan ilk dil Eski Latinced...
Görme Engelliler Alfabesi
Görme Engelliler Alfabesi
Görme engelliler alfabesi, başka bir adı Braille alfabesi, diğer adı da Körler alfabesidir. Louis Braille tarafından 1821 yılında geliştirilmiş ve görme engellilerin okuyup yazmaları için kullanılan alfabedir. Dikdörtgen düzen üzerine dizilerek altı ...
Türklerin Tarih Boyunca Kullandığı Alfabeler
Türklerin Tarih Boyunca Kullandığı Alfabeler
Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabeler hem yaşadıkları yer hem de yaşam şekillerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Orta Asya'dan günümüze kadar beş farklı alfabe kullanan Türk devletleri, kullandıkları bu alfabelerle tarihe de ayrıca ö...
Roma Alfabesi
Roma Alfabesi
Roma Alfabesi, Roma alfabesinin diğer adı Latin alfabesidir. Latin kültürünün temelini oluşturur. Roma alfabesinde 23 harf vardır. Roma alfabesi oluşturan büyük ve küçük harfler bulunmaktadır. Günümüzde yeryüzünde en yaygın dil Roma alfabesi yani Lat...
Türkçe Alfabe
Türkçe Alfabe
Türkçe Alfabe, Güzel dilimizin ve eşsiz yurdumuzun alfabesi olan, Türkiye Türkçesinde kullanılan harflerin yer aldığı alfabedir.Türkçe alfabe 1 Kasım 1928 yılında harf inkılabı ile kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Atatürk devrimlerinden biri ola...
Ukrayna Alfabesi
Ukrayna Alfabesi
Ukrayna alfabesi, Ukrayna ülkesinin resmi dili olan Ukraynacayı yazmak ve okumak için kullanılan alfabedir. Eski tarihlerden gelen Kiril alfabesinin Ulusal olan varyasyonlarındandır. Bazen Ukraynaca metinler bazen Kiril alfabesi ile okunamadığın da L...

 

Türk Alfabesi
Alfabe Sırası
Arap Alfabesi
Çin Alfabesi
Hintçe Alfabe
Alfabe Çeşitleri
Latin Alfabesi
Görme Engelliler Alfabesi
Türklerin Tarih Boyunca Kullandığı Alfabeler
Roma Alfabesi
Türkçe Alfabe
Ukrayna Alfabesi
Ermeni Alfabesi
İngilizce Alfabe
Enokyan Alfabesi
Kuranı Kerim Alfabesi
Japonca Alfabe
Kuran Alfabesi
Kiril Alfabesi
Dilsiz Alfabesi
İbranice Alfabe
Fonetik Alfabe
Hawaii Alfabesi
Eski Türk Alfabesi
Orhun Alfabesi
Azerbaycan Alfabesi
Uygur Alfabesi
Kör Alfabesi
Gürcü Alfabesi
Tayland Alfabesi
Popüler İçerik
Ermeni Alfabesi
Ermeni Alfabesi
Ermeni Alfabesi, Ermenistanda kullanılan ve 38 harften oluşan bir alfabe olmaktadır. 31 harf ünsüz harf, 7 harf ise ünlüdür. Okullarda, kiliselerde ve...
İngilizce Alfabe
İngilizce Alfabe
İngilizce alfabe, toplamda 26 harften oluşan, Türkçe alfabeden farklı olarak q, w ve x harflerini barındıran, latin alfabesi temel alınarak oluşturulm...
Enokyan Alfabesi
Enokyan Alfabesi
Enokyan alfabesi; Bu alfabe çeşidi İbraniler tarafından alfabeler değiştirilerek meydana getirildiği, tanrı sembolleri ve kutsal melek sembolleri içer...
Kuranı Kerim Alfabesi
Kuranı Kerim Alfabesi
Kuran-ı Kerim Alfabesi, islam dininin ana kitabı olan Kuran-ı Kerim' de birbirinden güzel ve farklı anlamları ifade eden toplam 28 harf bulunmaktadır....
Japonca Alfabe
Japonca Alfabe
Japonca Alfabesi, Japonya da Japon halk tarafından kullanılan 3 tür alfabe vardır. Bunlar  Kanci Hiragana Katakana Japonlar Çinliler ile yakla...
Kuran Alfabesi
Kuran Alfabesi
Kuran Alfabesi, Kur'an'ın kendine has bir dili ve alfabesi olan (Kur'an Alfabesi) tamamen farklı bir kavramı oluşturur. Kur'an-ı Kerim alfabesi 28 har...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Türk Alfabesi
Alfabe Sırası
Arap Alfabesi
Çin Alfabesi
Hintçe Alfabe
Alfabe Harfleri
Yardıma İhtiyacım Var
Braille Alfabesi
Şifrenin Açılımı
Harf Konumu
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Alfabe Harfleri
Yardıma İhtiyacım Var
Braille Alfabesi
Şifrenin Açılımı
Harf Konumu
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024