Japonya'da Japon halkı tarafından kullanılan üç tür alfabe vardır. Bunlar:

Japonlar, yaklaşık 2000 yıl önce Çinliler ile başlayan ilişkileri sayesinde alfabe karakterleri geliştirmeye başlamışlardır. Daha öncesinde Japon dilinde karakterler mevcut değildi. Çince’den alınan bu karakterler, günümüzde "Kanji" olarak bilinir ve Japoncada Çin'deki anlamlarından farklılık gösterebilir.

Kanji, hem ses hem de anlam içeren şekillerle ifade edilen karakterlerdir. Dilbilimcilerin üzerinde yaptıkları çalışmalar sonucunda, Kanji karakterlerinin ses ve anlamı birlikte taşıdığı belirlenmiştir. Fonetik alfabelerle karşılaştırıldığında ise Kanji dilinin daha kolay okunabildiği görülmektedir. Ses ve mana arasındaki uyum ilişkisini kuran Kanji alfabesi, fonetik alfabelere göre daha çok tercih edilmektedir. Fonetik alfabeleri okumakta zorlanan insanlar, ideogramların anlamlarını bildikleri için Kanji alfabesini okurken daha az zorlanırlar.

Bin yılı aşkın bir süre önce Japon halkı, neredeyse 50 Kanji karakterini değiştirerek yeni bir harf dizisi oluşturmuş ve bu dizilere "Kana" ismini vermişlerdir. Bu şekilde iki fonetik alfabe doğmuştur: Hiragana ve Katakana.

Bu iki alfabe arasında temel bir fark olmadığını belirtmek gerekir. Aradaki fark, Japon dilinde yer alan kelimelerin kökenidir. Hiragana, sadece Japon diline özgü kelimelerin yazımında kullanılırken, Katakana Japon dili dışından Japoncaya geçen kelimelerin yazımında kullanılır. Sonuç olarak, dışarıdan Japoncaya giren kelimeler kolaylıkla fark edilir.

Günümüzde Japoncada Kanji, Hiragana ve Katakana alfabelerinin üçü de kullanılmaktadır. Ancak bilinmelidir ki Japonca öğrenmenin ilk aşaması Hiragana alfabesini öğrenmektir. Özellikle yeni öğrenmeye başlayanlar için Hiragana öğrenmek, Japon dili grameri ve kelimeleri öğrenmek açısından gereklidir. Japonya'da çocuklara da ilk Hiragana öğretilir. Kanji ise öğrenmesi çok zor olan Japon dili alfabesidir ve adlar, isimler ve sıfatların köklerinin yazımında kullanılır. Katakana ise kural olarak yabancı kelimelerin yazımında kullanılır. Görüldüğü gibi, birbirinin bir parçası olan bu üç alfabenin biri eksik olduğunda düzen bozulacaktır.

Japon dilinde harfler orijinal olarak yukarıdan aşağıya sütunlar halinde ve sağdan sola doğru yazılırlar.

Japon dilinde yalnızca beş tane sesli harf bulunur. Bu sesli harfler, Türkçedeki seslerle birebir aynıdır. Japon dilinde yer alan sesli harfler sırasıyla:

Japon alfabesinde bulunan sessiz harfler sırasıyla: k, s, t, n, h, m, y, r ve w olup, Türkçedeki seslerle benzer şekilde telaffuz edilirler. Ancak r harfi, Japonca ses dosyalarında izah edildiği gibi telaffuzu duyarak öğrenmekte fayda vardır.

N harfi dışında, tek başına kullanılmayan Japonca ünsüz harfler, sesli harflerle kombinasyon kurularak seslendirilirler. Yani Japonca dilinde ünsüz harfler, bizim dilimizdeki heceler gibi kullanılır ve her biri bir harfi temsil eder. İkili hecelerin yanında üçlü hecelere de Japon dilinde rastlanmaktadır. Bu da şu anlama gelir: İki veya üç harfli heceler, Japon dili için bir harfi karşılar.

Zamirlerin çokça vurgulanmadığı Japon dilinde, cümle öğeleri de Türkçedeki gibi "Özne-Nesne-Yüklem" şeklinde sıralanır. Gereksiz kelimelerin kullanılmadığı Japon dilinde, dinleyicinin söyleneni anlaması beklenir. Yüklem büyük oranda bulunur, ancak kimin hakkında konuşulduğu karşının anlaması gerekmektedir.

Fiiller, Türkçede olduğu gibi tek başlarına bir durumu ifade edebilme özelliğini Japon dilinde de gösterirler ve bir cümlenin en temel öğesidir. Ancak Japon dilinde şahıs ekleri bulunmadığından fiiller şahsa göre değişmez. Örneğin, Türkçede "gelmek" fiili; ben geliyorum, sen geliyorsun, o geliyor şeklinde çekime uğrarken, Japon dilinde böyle bir kural yoktur. Bunu dinleyici doğrudan anlamalıdır.

Japon dilinde geniş zaman ve geçmiş zaman mevcuttur. Gelecek zaman cümleleri ise geniş zaman kalıbıyla birlikte gelecek zaman ifadelerini içeren unsurlarla yapılır.

Japon dilinde farklılık oluşturan bir durum, fiillerin sonlarına eklenen ve kibarlık anlamı taşıyan eklerin varlığıdır. Fiil sonuna eklenen "masu" kelimesi, daha nazik bir konuşma kazandırmanın yanı sıra Japoncayı ikinci bir dil olarak öğrenmeye çalışanlar açısından fiil çekimlerini de kolay hale getirir.

Kibarlık anlamı kazanmak sadece bir kelime ile sağlanmaz. Örneğin, soyadı sonlarına eklenen honorifikler (saygı ekleri) bir diğeridir. Bay ve bayanlar için kullanılabilecek "-san" eki buna bir örnektir. Japon halkı, muhatapları ile diyalog içinde iken kişiye hitap ederken sürekli bu kibarlığı gösterirler. Sosyal statülerine göre değişik ekler içeren bir kelime hazineleri mevcuttur. Örneğin, amir veya üst için "-sama", okulda üst sınıf öğrencisi için "-senpai" gibi çeşitleri bulunur.