Hawai Alfabesi Hawai alfabesi, dünyanın en eski dillerinden biri olan Hawai diline ait olup, en az sayıda harften oluşan bir alfabedir. Hawai dilinin zaman içinde ve hatta 20. yüzyılın sonunda yok olacağı görüşü yaygındı. Ancak son yarım asırlık dönemde artan ilgi ve düzenlemelerle okullarda ve üniversitelerde öğretilmeye başlanmıştır. Bu sayede yok olmaktan kurtulsa bile, Hawai'de anadil olarak Hawai dilini konuşabilenlerin sayısı hâlâ çok azdır. Ülke nüfusunun sadece %0.3'ü Hawai dilini konuşmaktadır. Hawai alfabesi ise toplamda 12 harf ve bir adet okina (') adı verilen ters kesme işaretinden oluşmaktadır. Hawai Dili Tarihsel Akışı Hawai Adaları keşfedildiğinde, sadece konuşulan bir dil mevcuttu ve herhangi bir yazı sistemi kullanılmamaktaydı. Misyonerlerin 1820'de Hawai'ye gelmeleri ve İncil'i Hawai halkına aktarma çabaları sonucunda, konuşma dili yazı diline de uyarlanmıştır. 1826 yılında misyonerler, Hawai alfabesini oluşturmuşlardır. Bunun akabinde yerel halka okuma yazma öğretilmiş ve İncil Hawai diline çevrilmiştir. 1898 yılında Hawai, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlandı. Bu durum, Hawai dilinin tüm resmi kurumlarda ve okullarda yasaklanmasına neden oldu. Ancak halk, günlük konuşmalarında dilini kullanmaya devam ediyordu. Zaman içinde dilin yok olacağı düşünülmüşse de, 1978 yılında Hawai dili, İngilizcenin yanında resmi dil olarak kabul edilerek dilin kurtarılmasına yönelik çalışmalara başlanmış ve ilerleyen yıllarda dil okulları açılmıştır. Hawai Alfabesi Hawai alfabesi, toplamda 12 harf ve bir okina (') işaretinden oluşur:
Hawai dilinin göze çarpan özellikleri şunlardır:
Kai: Deniz. Nahele Ma'ukele: Orman. Kupunakane: Büyükbaba. Kupunawahine: Büyükanne.
Kai: Deniz demektir. Ancak ka'i şeklinde yazılırsa yönetmek anlamına gelir. Okina, bulunduğu sözcükte bir duraklama yaptırır ve sözcüklerin başında da bulunabilir. Mesela; 'ohi'alomi (Domates) sözcüğü okina ile başlar. Okina, iki ünlü arasında veya başta kullanılır. Hawai alfabesi bazen 12 harf, bazen 13 harf olarak bahsedilmektedir. Ancak okullarda okina dahil edilerek 13 harfli olarak öğretilmektedir. Ekstra Bilgiler Hawai dilinin canlandırılması ve korunması amacıyla çeşitli kültürel programlar ve dil kursları düzenlenmektedir. Bu çabalar, dilin genç nesiller arasında yaygınlaşmasını ve kültürel mirasın korunmasını sağlamaktadır. Ayrıca, Hawai dilinde yazılan müzikler, edebi eserler ve medya içerikleri de bu dilin yaşatılmasına katkı sağlamaktadır. |
Reşide
11 Temmuz 2024 PerşembeHawai dilinin kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalması, fakat son yıllarda tekrar canlandırılmaya çalışılması hakkında ne düşünüyorsunuz? 1978'deki resmi dil olarak tanınması ve sonrasındaki çalışmalar yeterli miydi?
Cevap yazAdmin
11 Temmuz 2024 PerşembeMerhaba Reşide,
Hawai dilinin kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalması gerçekten endişe verici bir durumdu. Ancak, 1978'de resmi dil olarak tanınması ve sonrasında yapılan canlandırma çalışmaları büyük bir adım oldu. Bu adımlar sayesinde dilin kullanımında bir artış gözlemlendi ve genç kuşakların bu dili öğrenmesi teşvik edildi.
Yine de, bu çalışmaların yeterli olup olmadığı konusunda farklı görüşler olabilir. Bazıları, daha fazla kaynağın ve eğitimin gerekli olduğunu savunabilir. Ancak, yapılan bu çalışmaların dilin yok olmasını önlemek için önemli bir temel attığı kesin.
Sevgiler,