Türk Alfabesi Harfleri ve Dizilişleri

Türk Alfabesi

Giriş ve Tarihçe

Türk alfabesi, 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı kanunla kabul edilmiştir. Bu alfabe, Latin harfleri temel alınarak oluşturulmuştur. Kabul edilen kanuna göre, alfabede 29 harf bulunmaktadır. Alfabe, büyük ve küçük harfler sırasıyla yazılmaktadır. Ünlü harflerden 'a, ı, u' harfleri, yabancı kökenli kelimelerde ince okumak ve uzunluğu göstermek için kullanılabilir. Alfabe, harflerin belli bir diziliş sırasına sahip olan bir bütündür.

Türk Alfabesinin Kanuna Göre Diziliş Sırası

Türk alfabesi, kanuna göre şu şekilde dizilmiştir:

Aa Bb Cc Çç Dd Ee Ff Gg Ğğ Hh İi Iı Jj Kk Ll Mm Nn Oo Öö Pp Rr Ss Şş Tt Uu Üü Vv Yy Zz.

Kanunda kabul edilen şekle göre, İ harfi I harfinden önce gelmektedir. Ancak, uygulamada I harfi daha önce yazılarak kullanılmaktadır. Her ses için farklı bir harf kabul edilmiştir. Fakat boğumlanma noktası farklı olan, ince ve kalın olarak iki türü olan g, k, ı seslerine birer harf kullanılmıştır. Latin harflerini kabul etmiş olan bazı ülkelerde, büyük İ harfi noktasız olarak kullanılır. Ancak bu harfler, i sırasına göre dizilmiştir. Batı dillerinde kullanılan Qq, Ww, Xx harfleri Türk alfabesinde yer almamaktadır.

Türk Alfabesinde Harflerin Sınıflandırılması

Türk alfabesinde yer alan harfler, sesli (ünlü) ve sessiz (ünsüz) harfler olarak sınıflandırılmaktadır.

Ünlü Harflerin Sınıflandırılması:

Ünlü harfler (A, e, ı, i, o, ö, u, ü) kendi aralarında üç farklı duruma göre sınıflandırılmıştır:

Çıkış yerleri ve durumlarına göre:

Kalın ünlüler: a, ı, o, u
İnce ünlüler: e, i, ö, ü

Dudakların durumuna göre:

Düz ünlüler: a, e, ı, i
Yuvarlak ünlüler: o, ö, u, ü

Ağzın açıklığına göre:

Geniş ünlüler: a, e, o, ö
Dar ünlüler: ı, i, u, ü

Ünsüz Harflerin Sınıflandırılması:

Ünsüz harfler (b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z) kendi aralarında üç farklı şekilde sınıflandırılmıştır:

Seda bakımından yapılan sınıflandırma:

Sedalı ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
Sedasız ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t

Teşekkül noktası açısından yapılan sınıflandırma:

Dudak ünsüzleri: b, m, p
Diș dudak ünsüzleri: f, v
Diș ünsüzleri: d, t, n, s, z
Damak diș ünsüzleri: c, ç, j, ş
Ön damak ünsüzleri: g, k, l, r, y
Arka damak ünsüzleri: ğ
Gırtlak ünsüzü: h

Temas derecesi açısından yapılan sınıflandırma:

Temas derecesi açısından tam olanlar: b, c, ç, d, g, k, p, t
Teşekkülünde hava açısından dar bir geçit olanlar: f, ğ, h, j, s, ş, v, z
Teşekkülünde hava açısından geniş bir geçit olanlar: m, n, r, y

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

Burak

14 Nisan 2024 Pazar

teşekkürler türkçe ödevim vardı aradığım site

Cevap yaz

1. Cevap

Admin

14 Nisan 2024 Pazar

Rica ederim Burak, işine yaramasına sevindim! Başka bir yardımım olursa lütfen söyle. Ödevinde başarılar dilerim!

Turgay

13 Nisan 2024 Cumartesi

Türk alfabesi dediğiniz Latin alfabesidir ve bu sayede bir gecede Milletimiz cahil bırakılmış; bizler de atalarımızın yazdıklarını okuyamaz hale gelmişizdir. Kimi kandırıyorsunuz? Haydi şapkaya da Türk deyin bakalım?

Cevap yaz

1. Cevap

Admin

13 Nisan 2024 Cumartesi

Turgay, Türk alfabesi Latin alfabesinden uyarlanmış olsa da, bu değişiklik Türk dilinin daha kolay öğrenilmesi ve okunması amacıyla yapılmıştır. Atalarımızın yazdıklarını okuyamamak üzücü olabilir, ancak bu değişiklik, okuryazarlık oranını artırmış ve modern dünyaya daha kolay entegre olabilmemizi sağlamıştır. Her değişim gibi, bunun da olumlu ve olumsuz yanları vardır, önemli olan bu süreçten ders çıkarmak ve geçmişle bağlarımızı koparmadan ilerleyebilmektir.