Azerbaycan Alfabesi Kullanımı ve Tarihi
12 Temmuz 2024

Azerbaycan Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Azerbaycan Alfabesi

Azerbaycan alfabesi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde kullanılan resmi yazı sistemidir. Azerbaycan alfabesi, ilk olarak 1929 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Ancak o dönemde Sovyetler Birliği'nin egemenliği altında olduğu için, alfabenin kullanımı 1939 yılında Sovyetler Birliği tarafından reddedilmiştir. Azerbaycan, 1991 yılında bağımsızlığını ilan ettikten sonra tekrar kendi alfabesini kullanmaya başlamıştır. Azerbaycan alfabesinin kökeni Latin alfabesine dayanmaktadır.

Azeri Alfabesi Tarihçesi ve Gelişimi

Onuncu yüzyılda İslamiyet'i kabul eden Selçuklular gibi diğer Oğuz boyları da Arap alfabesini kullanmaya başlamıştır. Ancak Azerbaycan'da Azeriler, Farsça öğrenim görmek zorunda kaldıklarından Arap alfabesini öğrenememişlerdir. İran'da yaşayan Azerbaycan kökenli Azeriler ise Arap alfabesi kullanmışlardır. On dokuzuncu yüzyılın başlarında Azeri aydınlarından Mirza Fetali Ahundov, alfabe üzerinde bazı değişiklikler yapmıştır. Bu değişiklikler, Arap alfabesini değiştirmek ve onun yerine kullanılacak olan Latin alfabesini geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Son olarak, 1922 yılında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Yeni Türk Elifba Komitesi adı altında yeni bir Latin alfabesi oluşturulmuştur.

Azerbaycan Alfabeleri

  • Arap alfabesi
  • Latin alfabesi
  • Kiril alfabesi
  • Latin alfabesi (günümüzde kullanılan)

Azerbaycan alfabesi, yabancı kelimelerin Azerbaycan diline uygun bir şekilde yazılmasını sağlar. Örneğin, "Schröder" kelimesi Azerbaycan alfabesiyle "Şröder" olarak yazılmaktadır.

Arapçadaki bazı sözcükler, kesme işareti (') ile gösterilir ve bu işaret ünlünün uzun olduğunu ve uzun bir şekilde okunması gerektiğini belirtir. Bu tür ayrıntılar, Azerbaycan alfabesinin ayırt edici özelliklerindendir.

Azerbaycan Alfabesinin Gelişimi

Günümüzde kullanılan çağdaş Azerbaycan alfabesi, Latin alfabesi temel alınarak geliştirilmiştir. Türk yazı tarihindeki Uygur alfabesi ile başlayan süreç, Azeriler tarafından 1929 yılına kadar Arap harflerinin kullanılmasıyla devam etmiştir. Daha sonra Latin alfabesine geçiş yapılmıştır.

Azerbaycan Alfabesinde Farklı Olan Harfler

  • Kısa, kapalı ve gırtlaktan gelen sert bir "E" harfi bulunmaktadır.
  • Arapçadan gelme "ayın" harfi bulunmaktadır.
  • "Ğ" harfi, Türkçedekinden farklı olarak biraz daha hırıltılı bir ses ile çıkarılmaktadır.
  • "Q" harfi, gırtlağa yakın bir "K" harfi gibi kullanılmaktadır.
  • "X" harfi, boğazdan gelen "H" sesini gırtlakla çıkarılması gibidir.

Azerbaycan alfabesindeki bu değişken yapının sebebi, dört farklı alfabe kullanmasından kaynaklanmaktadır. Özellikle Farsça ile başlayıp Arapça ile devam eden konuşma dillerine, Latin alfabesi eklenince harf kullanımı oldukça değişken olmuştur.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Dağhan

23 Nisan 2024 Salı

Kardeş ülke Azerbaycanı çok severim. Hatta bir kaç kere bu ülkeye gidip gezme şansı buldum. Konuştuğumuz diller arasındaki fark çok az Türkçenin iki farklı şivesi gibi. Konuştuğumuz dil neredeyse aynı olmasına rağmen ben bu Azerice yazıyı bir türlü tam anlayamıyorum. Bunun için bildiğiniz bir kaynak var mı?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Dağhan bey,

Azerbaycan'ı sevmenize ve ziyaret etme şansı bulmanıza sevindim. Azerice ile Türkçe arasındaki benzerliklere rağmen bazı farklılıklar anlaşılabilir zorluklar yaratabilir. Azerice öğrenmek ve anlamak için TDK'nın yayınlarının yanı sıra Azerbaycan Türkçesi sözlükleri ve dil bilgisi kitaplarından faydalanabilirsiniz. Ayrıca, internet üzerinde çeşitli dil öğrenme platformları ve uygulamaları da mevcuttur. Bu kaynaklar sayesinde Azerice'yi daha iyi anlayabilirsiniz.

Selamlar.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

İngilizce Alfabe, Harfler ve Özellikleri

İngilizce Alfabe, Harfler ve Özellikleri

Kör Alfabesi Tarihi ve Kullanımı

Kör Alfabesi Tarihi ve Kullanımı

Grafiti Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Grafiti Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Görme Engelliler Alfabesi

Görme Engelliler Alfabesi

Slovak Alfabesi ve Harfleri

Slovak Alfabesi ve Harfleri

Güncel

Osmanlıca Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Osmanlıca Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Güncel

Mısır Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Mısır Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Güncel

Macar Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Macar Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Kuranı Kerim Alfabesi

Kuranı Kerim Alfabesi

Viking Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Viking Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Kuran Alfabesi Yazılışı ve Okunuşu

Kuran Alfabesi Yazılışı ve Okunuşu

Makedon Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Makedon Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Hawaii Alfabesi Okunuşları ve Harfleri

Hawaii Alfabesi Okunuşları ve Harfleri

Almanca Alfabe Kullanımı ve Tarihi

Almanca Alfabe Kullanımı ve Tarihi

Bizans Alfabesi ve Harfleri

Bizans Alfabesi ve Harfleri

Havacılık Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Havacılık Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Çin Alfabesi Yazılışı ve Okunuşu

Çin Alfabesi Yazılışı ve Okunuşu

Alfabe Çeşitlerinin Özellikleri

Alfabe Çeşitlerinin Özellikleri

Fringe Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Fringe Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Bulgar Alfabesi Okunuşları ve Okunuşları

Bulgar Alfabesi Okunuşları ve Okunuşları

Latin Alfabesi Yazılışı ve Okunuşu

Latin Alfabesi Yazılışı ve Okunuşu

Çince Alfabe Kullanımı ve Tarihi

Çince Alfabe Kullanımı ve Tarihi

Göktürk Alfabesi

Göktürk Alfabesi

Süryani Alfabesi ve Harfleri

Süryani Alfabesi ve Harfleri

Dilsiz Alfabesi Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Dilsiz Alfabesi Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Ukrayna Alfabesi Kullanımı ve Tarihi

Ukrayna Alfabesi Kullanımı ve Tarihi